صادق هدایت از بوف کور تا سگ ولگرد + بیوگرافی و ماجرای خودکشی
تاریخ انتشار: ۲۷ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۹۱۸۵۱۳
صادق هدایت نویسنده و مترجم ایرانی و یکی از پایه گذاران ادبیات نوین و داستان کوتاه نویسی و خالق سه قطره خون و زنده به گور در ۲۸ بهمن ۱۲۸۱ متولد شد.
به گزارش ایمنا صادق هدایت از پیشگامان داستان‌نویسی نوین ایران بود، در تاریخ ادبیات ایران هیچ نویسنده‌ای به‌اندازه صادق هدایت مورد پرستش و درعین‌حال نکوهش نبوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
صادق هدایت در چهارشنبه ۲۸ بهمن ۱۲۸۱ برابر با ۱۸ فوریه ۱۹۰۳ در تهران متولد شد. پدرش هدایت قلی‌خان (اعتضادالملک، فرزند نیرالملک وزیر علوم، در دوره ناصرالدین‌شاه) و مادرش زیورالملوک (دخترعموی هدایت‌قلی‌خان، دختر حسین‌قلی مخبرالدوله) بود.
صادق کوچک‌ترین پسر خانواده بود. وی دو برادر و دو خواهر بزرگ‌تر از خود و یک خواهر کوچک‌تر از خود داشت. یکی از برادرانش محمود خان، قاضی دیوان عالی کشور بود که در زمان نخست‌وزیری سپهبد رزم‌آرا، معاون وی بود برادر دیگرش عیسی خان، سرلشکر و از رؤسای سابق دانشگاه جنگ بود؛ هر دو برادر در هنر و ادبیات دستی داشتند.
سپهبد حاج علی رزم‌آرا همسر انورالملوک هدایت، شوهر خواهر صادق هدایت، بود.
جد صادق، رضاقلی‌خان هدایت طبرستانی از رجال معروف عصر ناصری و صاحب کتاب‌هایی چون مجمع الفصحا و اجمل التواریخ بود.
صادق هدایت در سال ۱۲۸۷ تحصیلات ابتدایی را در سن ۶ سالگی در مدرسه علمیه تهران آغاز کرد، در سال ۱۲۹۳ روزنامه دیواری ندای اموات را در مدرسه انتشار داد و دوره متوسطه را در دبیرستان دارالفنون آغاز کرد ولی در سال ۱۲۹۵ به خاطر بیماری چشم‌درد مدرسه را ترک کرد.
وی در سال ۱۲۹۶ در مدرسه سن‌لویی که مدرسه فرانسوی‌ها بود، به تحصیل پرداخت. اولین آشنایی هدایت با ادبیات جهان در این مدرسه بود؛ وی به کشیش آن درس فارسی می‌داد و کشیش هم او را با ادبیات جهانی آشنا می‌کرد.
در همین مدرسه صادق به علوم خفیه و متافیزیک علاقه پیدا کرد که این علاقه بعدها نیز ادامه پیدا کرد و هدایت نوشتارهایی در این مورد منتشر کرد. در همین سال صادق اولین مقاله خود را در روزنامه هفتگی (به مدیریت نصرالله فلسفی) به چاپ رساند و به‌عنوان جایزه سه ماه اشتراک مجانی دریافت کرد. وی همچنین همکاری‌هایی با مجله ترقی داشت.
در سال ۱۳۰۳، درحالی‌که هنوز مشغول تحصیل در مقطع متوسطه بود، یک کتاب کوچک به نام انسان و حیوان منتشر کرد که راجع به مهربانی با حیوانات بود، هدایت در ۱۳۰۳ از مدرسه سن‌لویی فارغ‌التحصیل و با تقی رضوی آشنا شد.
وی در سال ۱۳۰۵ با اولین گروه دانش‌آموزان اعزامی به خارج راهی بلژیک شد و در رشته ریاضیات محض مشغول به تحصیل شد. در همین سال داستان مرگ را در مجله ایرانشهر شماره ۱۱، که در آلمان منتشر می‌شد به چاپ رسانید و مقاله‌ای به فرانسوی به نام جادوگری در ایران در مجله له‌ویل دلیس نوشت.
او از وضع تحصیل و رشته‌اش در بلژیک راضی نبود و می‌خواست به پاریس که آن زمان مرکز تمدن غرب بود برساند و سرانجام در اسفند ۱۳۰۵ پس از تغییر رشته به پاریس منتقل شد.
صادق هدایت و گیاه خواریصادق هدایت در جوانی گیاه‌خوار شد و کتابی در این مورد با عنوان فواید گیاهخواری نیز نوشت، او تا پایان عمر گیاه‌خوار باقی ماند. بزرگ علوی دراین‌باره می‌نویسد: یک‌بار دیدم که در کافه لاله‌زار یک نان گوشتی را که به زبان روسی بولکی می‌گفتند، به این قصد که لای آن شیرینی است، گاز زد و ناگهان چشم‌هایش سرخ شد، عرق به پیشانی‌اش نشست که دستمالی از جیبش بیرون آورد و لقمه نجویده را بیرون انداخت. بزرگ علوی کیست؟ + از اینجا بخوانید
او معتقد بود اگر انسان بخواهد دست از جنگ بردارد باید اول دست از کشتن و خوردن حیوانات بردارد.
هدایت در بخشی از کتاب خود نوشت: باید گفت که حقیقت هنوز گیاهخواری اسباب تمسخر و ریشخندِ آن‌هایی است که حقیقت آن را نمی‌دانند؛ ما چه قدر به‌سادگی نیاکان خودمان خندیدیم؟ روزی می‌آید که آیندگان به خرافات ما خواهند خندید.
صادق هدایت در تهرانصادق هدایت در سال ۱۳۰۹، بی‌آنکه تحصیلاتش را به پایان رسانده باشد، به تهران بازگشت و اگرچه علاقه‌ای به شغل دولتی نداشت در بانک ملی مشغول به کار شد. دوستی با حسن قائمیان که پس از مرگ هدایت خود را وقف شناساندن او کرد در بانک ملی اتفاق افتاد.
وی بعدتر در اداره اقتصاد و مدتی بعد در اداره موسیقی کشور مشغول به کار شد.
هدایت در تهران دوستان فراوانی داشت اما با سه تن از آنان شامل بزرگ علوی، مسعود فرزاد و مجتبی مینوی بیش از دیگران نشست‌وبرخاست می‌کرد.
گروه ربعه صادق هدایتدر آن دوران گروهی از نویسندگان و ادیبان فاخر بودند که به آنها ادبای سبعه می‌گفتند و به گفته مجتبی مینوی «هر مجله و کتاب و روزنامه‌ای که به فارسی منتشر می‌شد از آثار قلم آنها خالی نبود.» این هفت تن که درواقع بیشتر از هفت تن بودند؛ شامل کسانی چون محمدتقی بهار، عباس اقبال آشتیانی، رشید یاسمی، سعید نفیسی و بدیع‌الزمان فروزانفر و محمد قزوینی می‌شدند. صادق هدایت، بزرگ علوی، مسعود فرزاد و مجتبی مینوی برای دهن‌کجی به این افراد (که به نظر ایشان کهنه‌پرست بودند) نام گروه خود را ربعه گذاشتند.
گفتگو و دیدارهای گروه ربعه در رستوران‌ها و کافه‌های تهران بود از آن جمله کافه‌قنادی رزنوار که در حدود سال ۱۳۱۰ پاتوق صادق هدایت و دوستان به شمار می‌آمد. این گروه به فعالیت‌های ادبی و فرهنگی پرداختند و آثاری چند در این سال‌ها با همکاری همدیگر انتشار دادند. مینوی درباره این دوران می‌گوید: ما با تعصب جنگ می‌کردیم و برای تحصیل آزادی می‌کوشیدیم و مرکز دایره ما صادق هدایت بود.
صادق هدایت در هندوستانصادق هدایت در سال ۱۳۱۵ به همراه شین پرتو به هند رفت و در آپارتمان او ساکن شد. در هند به فراگیری زبان پهلوی پرداخت. وی طی اقامتش در بمبئی اثر معروف خود بوف کور را که در پاریس نوشته بود پس از اندکی جرح‌وتعدیل با دست روی کاغذ استنیسل نوشته به‌صورت پلی‌کپی در پنجاه نسخه انتشار داد و برای دوستان خود فرستاد.
هدایت پس از سفر به هند به‌شدت در مضیقه مالی قرار داشت و خرج زندگی‌اش توسط ش.پرتو تقبل می‌شد و گفته می‌شود همین فقر و شکست از بی‌اعتنایی جامعه سبب شد هدایت روی به طنزنویسی بیاورد.
اقدام اول خودکشی صادق هدایتصادق هدایت در سال ۱۳۰۷ اقدام به خودکشی در رودخانه مارن (فرانسه) کرد، ولی سرنشینان یک قایق او را نجات دادند. صادق در مورد خودکشی‌اش به برادرش محمود می‌نویسد: یک دیوانگی کردم به خیر گذشت.
هدایت شرح این واقعه را در داستان زنده‌به‌گور نوشت و آن را یادداشت‌های یک دیوانه نام نهاد.
خودکشی صادق هدایتصادق هدایت در ۱۹ فرودین ۱۳۳۰ برابر با ۹ آپریل ۱۹۵۱ بعدازاین که بسیاری از داستان‌های چاپ نشده‌اش را نابود کرد، در آپارتمانی اجاره‌ای در پاریس، شیر گاز اتاقش را باز کرد و به حیات خود خاتمه داد.
یادداشت خودکشی صادق هدایتصادق هدایت در یادداشت خودکشی خود نوشت:
دیدار به قیامت
ما رفتیم و دل شمارا شکستیم همین
صادق هدایت چند روز پس از مرگ، در گورستان پرلاشز، قطعه ۸۵، در پاریس واقع است.
آثار هدایت را به‌طورکلی می‌توان در پنج موضوع طبقه‌بندی کرد: داستان، ترجمه، تحقیق، نمایشنامه و سفرنامه.
داستان
زنده به گور (۱۳۰۹) سه قطره خون (۱۳۱۱) علویه خانم (۱۳۲۲) سایه‌روشن (۱۳۱۲) وغ‌وغ ساهاب (با مسعود فرزاد) (۱۳۱۳) بوف کور (۱۳۱۵) سگ ولگرد (۱۳۲۱) ولنگاری (۱۳۲۳) حاجی‌آقا (۱۳۲۴) توپ مرواری (۱۳۲۷)ترجمه
صادق هدایت اولین کسی بود که با ترجمه داستان دیوار در سال ۱۳۲۴، ژان پل سارتر و کمی بعد با ترجمه مسخ فرانتس کافکا را به ایرانیان معرفی کرد. وی به دو زبان فرانسوی و فارسی میانه تسلط داشت و آثاری را از آن دو زبان به فارسی ترجمه کرده است:
مسخ اثر فرانتس کافکا دیوار اثر ژان پل سارتر کور و برادرش (۱۳۱۰) اثر آرتور شنیتسلر کلاغ پیر (۱۳۱۰) اثر الکساندر لانژ کیلاند نویسنده نروژی تمشک تیغ‌دار (۱۳۱۰) اثر آنتون چخوف مرداب حبشه (۱۳۱۰) اثر گاستون شرو نویسنده فرانسوی جلو قانون اثر فرانتس کافکا گراکوس شکارچی اثر فرانتس کافکا گروه محکومین اثر فرانتس کافکافارسی میانه
یادگار جاماسب کارنامه اردشیر بابکان گزارش گمان شکن گُجسته اَبالِش شهرستان‌های ایران زند وُهومَن
تحقیق
نمایشنامه
مازیار (با مجتبی مینوی) (۱۳۱۲) پروین دختر ساسان (۱۳۰۹) افسانه آفرینش (۱۳۲۵)سفرنامه
اصفهان نصف جهان (۱۳۱۱)صادق هدایت نقاشی می‌کرد و برخی طرح‌های او موجود است. ازجمله آهویی که در مجموعه آثار هدایت چاپ انتشارات امیرکبیر بر جلد کتاب‌های او نقش بسته اس
خانه صادق هدایتخانه صادق هدایت در تهران، خیابان سعدی، ضلع جنوب شرقی بیمارستان امیراعلم، کنار خانه سفیر کبیر دانمارک واقع‌شده است. خانه موردنظر توسط پدر صادق هدایت بناشده و شکل و ساختار بنا به سبک اواخر دوران قاجار برمی‌گردد.
این عمارت مدتی در اختیار دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار گرفت. سپس به‌عنوان مهدکودک کارکنان و بانام مهدکودک صادقیه مورد بهره‌برداری قرار گرفت. بالاخره عمارت مذکور در تاریخ ۲۶ آبان ماه ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران با شماره ۲۴۹۱ به ثبت رسید.
سال ۱۳۸۱ برادرزاده هدایت (جهانگیر هدایت) و جمعی دیگر به نوع کاربری این خانه توسط دانشگاه علوم پزشکی اعتراض کردند و کاربری خانه از مهدکودک به کتابخانه تغییر پیدا کرد. این اعتراض‌ها برای تغییر نهایی خانه به موزه ادامه دارد. در سال ۱۳۹۲ حیاط و محوطه خانه صادق هدایت تبدیل به انبار ضایعات بیمارستان شده بود که درنهایت در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۳ این عمارت پاک‌سازی شد.
کد خبر 410583منبع: ایمنا
کلیدواژه: صادق هدایت کتاب صادق هدایت بوف کور بوف کور صادق هدایت آثار صادق هدایت خانه صادق هدایت شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق صادق هدایت در سال خانه صادق هدایت هدایت در تهران صادق هدایت مجتبی مینوی مسعود فرزاد زنده به گور گیاه خواری بزرگ علوی بوف کور قلی خان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۹۱۸۵۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خودکشی ایرانی ها، کمتر از میانگین جهانی
بنا به این گزارش، عبدالرضا پازوکی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران، از برگزاری همایش ملی پیشگیری از خودکشی، در 25 و 26 شهریور 1403 در سالن همایش‌های بین‌المللی رازی خبر داد و گفت: شمار خودکشی در ایران کمتر از میانگین جهانی و 6.8 مورد در 100 هزار نفر جمعیت است.رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران، در نشست مقدماتی برگزاری این همایش، با ابراز خرسندی از اینکه با وجود سیاه‌نمایی رسانه‌های معاند شمار خودکشی در ایران کمتر از متوسط جهانی است، در ادامه اظهار کرد: براساس آمارهای جهانی میانگین خودکشی در دنیا 11 در 100 هزار نفر جمعیت و در ایران 6.8 در 100هزار نفر جمعیت است، با این وجود در کشور مسلمان حتی یک مورد خودکشی هم گناه است. وی با اشاره به آمار خودکشی در کشورهای اسکاندیناوی به‌علت شرایط خاص جغرافیایی، محیطی و نور کم در این کشورها گفت: این نشست مقدمات اجرایی برای تحقق کارهای علمی در همایش ملی پیشگیری از خودکشی در شهریور1403 است تا برای پیشگیری از خودکشی با تبعات فراوان برای خانواده و جامعه، اقدام موثری انجام شود. رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران، با اشاره به آیه 32 سوره مائده درباره اهمیت نجات جان انسان‌ها، خاطرنشان کرد: براساس توصیه‌های الهی و دین مبین اسلام بحث نجات انسان و پیشگیری از خودکشی برای دانشگاه‌های علوم پزشکی با وظیفه حفظ و ارتقاء بهداشت و درمان در کشور یک تکلیف است.تأکید بر ضرورت حفظ تقسیم کار برای پیشگیری از خودکشی در کشور
در ادامه این نشست، حمید یعقوبی، رئیس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی، با تشریح اهداف همایش ملی پیشگیری از خودکشی در ادامه تصریح کرد: یکی از اهداف برگزاری این همایش تهیه نقشه بومی پیشگیری از خودکشی با استفاده از تجارب جهانی است، در عین‌حال باید علل خودکشی در ایران بیشتر شناسایی شوند که این همایش می‌تواند زمینه‌ساز این مسأله باشد. وی، با اشاره به مقایسه آمار جدید خودکشی در ایران نسبت به سال‌های گذشته در ادامه بر ضرورت تقویت پیشگیری از خودکشی تأکید و تصریح کرد: براین اساس باید برای کاهش پدیده خودکشی در کشور تقسیم کار ملی انجام شود که باید در این زمینه سازمان ملی صدا و سیما، حوزه علمیه و سازمان تبلیغات اسلامی وارد عمل شوند. خودکشی در 23 کشور دنیا جرم و اجرای کامل سند ملی خودکشی در ایران ضروری استحمید پیروی، رئیس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران، هم با اشاره به اهمیت برگزاری همایش ملی پیشگیری از خودکشی در آگاهی‌بخشی و افزایش سطح سواد جامعه درباره این پدیده شوم در ادامه اهداف و بخش‌های مختلف این همایش را تشریح و خاطرنشان کرد: آمار خودکشی در ایالات متحده آمریکا بیش از متوسط جهانی و 14.4 در 100هزار نفر جمعیت است، اما با وجود آمار اندک خودکشی در ایران (کمتر از میانگین جهانی) دانشگاه علوم پزشکی ایران همواره می‌کوشد تا شیب این آمار را کاهش دهد، برگزاری همایش ملی پیشگیری از خودکشی نمونه بارزی از این اقدامات است. وی، خودکشی را در 23 کشور دنیا جرم دانست و در ادامه بر ضرورت اجرای کامل سند ملی خودکشی ابلاغ‌شده در سال 1400 تأکید کرد.30 نهاد مسئول کاهش آسیب‌های اجتماعی در کشور
در ادامه این نشست، غلام‌عباس ترکی، معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور، با تشریح سیاست‌های دادستانی کل کشور گفت: دستگاه قضایی براساس قانون اساسی وظیفه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در کنار مسئولیت رسیدگی به جرائم را بر عهده دارد، با این وجود پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی یک اقدام بین‌بخشی است، و بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در اختیار قوه قضائیه نیست. وی با بیان اینکه در قانون برنامه ششم توسعه، بر پیشگیری از 5 آسیب اجتماعی حاشیه‌نشینی، اعتیاد، بیکاری و ... تأکید شده تا آمار این آسیب‌ها به 25 درصد کاهش یابد، افزود: بر این اساس مولفه‌های اقتصادی و معیشتی در کاهش آسیب‌های اجتماعی تأثیر بسزایی دارد و به‌نوعی 30 نهاد در این زمینه مسئولند. معاون دادستانی کل کشور، ادامه داد: با وجود شمار اندک پدیده خودکشی در ایران، نسبت به میانگین جهانی، اما در مقایسه با آمار سال‌های گذشته باید اقدامات پیشگیرانه‌تری لحاظ شود، که بر این اساس ارزیابی و به‌روزرسانی سند ملی خودکشی پیشنهاد می‌شود.ترکی در ادامه آمارهای مرتبط با حوزه خودکشی در کشور را براساس سن جمعیتی و میزان مداخلات فوری تشریح کرد. خودکشی در ایران بدون تعقیب کیفری محمدحسین صادقی، مدیرکل پیشگیری از وقوع جرم و آسیب‌های اجتماعی دادستانی کل کشور، هم با اشاره به اهمیت برگزاری همایش ملی پیشگیری از خودکشی با استفاده از ظرفیت دستگاه‌ها و انجمن‌های علمی در ادامه مداخله در حوزه آسیب‌های اجتماعی را از وظایف و دغدغه‌های جدی مقام معظم رهبری برشمرد و افزود: براین اساس این موضوع برای همه یک تکلیف است.
وی جایگاه ایران در زمینه آمار پدیده خودکشی را مطلوب اما نه ایده‌آل دانست و در ادامه بر ضرورت تلاش بیشتر در این حوزه تأکید و خاطرنشان کرد: براساس آموزه‌های دینی و قرآنی حتی یک خودکشی در کشور نباید رخ دهد. با این وجود جرم خودکشی در ایران تعقیب کیفری ندارد و این در حالی است که در برخی کشورها چنین نیست. مدیرکل پیشگیری از وقوع جرم و آسیب‌های اجتماعی دادستانی کل کشور، با اشاره به رویکرد قوانین جزائی در تعریف حبس با درجات متعدد برای افرادی که ارتکاب خودکشی را ترغیب می‌کنند، یادآور شد: بازتاب‌های رسانه‌ای در افزایش خودکشی تأثیر بسزایی دارد.
منبع: خبرگزاری فارس
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان